این مطلب گفت‌وگویی با رضا جمالی زاده، یکی از بنیانگذاران مجموعه غذایی «مرغ سوخاری قشم» معروف به کیو اف سی (qfc) است. رضا جمالی زاده متولد ۱۳۶۱ در بندرعباس است. در سال ۱۳۸۴ به‌همراه خانواده خود فست‌فود کیو اف سی را برای اولین بار راه‌اندازی کرده و اکنون ۴ شعبه در بندرعباس و یک شعبه در تهران دارد.
او در این گفت‌وگو از سختی‌های مسیر و چالش‌ها می‌گوید و سفر رشدی که تا به‌اینجا طی کرده را روایت می‌کند. ما در «روایت سفر رشد» کمپ جنوب، راوی مسیر رشد آدم‌های نوآوری هستیم که با تلاش و بینش خود موفقیت واقعی ساخته‌اند و این دومین سری از گفت‌وگوهای «راویان مسیر رشد» بود.
داستان شکل‌گیری کیو اف سی (QFC)
ما یک تیم خانوادگی چند نفره هستیم و من یکی از بنیانگذاران کیو اف سی هستم. ما سال‌ها پیش در زمینه لوازم خانگی فعالیت می‌کردیم و شغلمان هم خانوادگی بود. بعد از خروج از آن کار، به سمت فست‌فود رفتیم. از قبل در فکر راه‌اندازی یک فست‌فود متفاوت از آنچه که در آن زمان وجود داشت، بودیم.
شعبه قشم در ۱۷ بهمن ۱۳۸۴ راه‌اندازی شد، اما به دلایلی نتوانستم فعالیت را ادامه دهم. از تاریخ ۲۰/۹/۸۵ شعبه بندرعباس آغاز به کار کرد و تا سال ۱۴۰۲ چهار شعبه در بندرعباس داشتیم. در سال ۱۴۰۳ نیز شعبه تهران راه‌اندازی شد. در حقیقت در بهمن ماه ۱۴۰۴، بیستمین سالگرد فعالیت‌مان را جشن خواهیم گرفت.
ما واقعاً شغلمان را دوست داریم و به آن عشق می‌ورزیم که توانسته‌ایم دوام بیاوریم. صنعت غذا چالش‌های خاص و خسته‌کننده‌ای دارد و ما با چالش‌های مختلف و جدید روبرو هستیم. با ایده‌ها و اقداماتی که انجام دادیم، توانستیم خیلی زود جای خود را پیدا کنیم و از سال ۸۵ که به بندرعباس آمدیم، تا سال ۹۱ چهار شعبه را راه‌اندازی کنیم. در حال حاضر هم شعبه تهران ۶ ماه است که راه‌اندازی شده.
کل سیستم کار ما خانوادگی است و بچه‌هایی که در رأس کار هستند، همه از خانواده ما هستند. اکثر افرادی که در کار هستند نیز از فامیل‌های ما هستند و می‌خواستیم بیشتر اعضای خانواده را مشغول کنیم.
در کل همه‌ی کارهای عملی به عهده من است، اما همفکری‌ها به صورت تیمی انجام می‌شود. یعنی تصمیم‌گیری‌ها توسط یک تیم صورت می‌گیرد و من تنها نیستم. بیشتر افراد من را می‌شناسند. اما در واقع تمام اتفاقاتی که در qfc رخ می‌دهد، حاصل تلاش یک تیم است.
من همیشه به بچه‌ها می‌گویم که ما فقط qfc نیستیم؛ ما نماینده بندرعباس هستیم و سعی می‌کنیم سربلند باشیم و به حفظ آبرو و اعتبار شهرمان کمک کنیم.
موانع سد راه شکل‌گیری برند مرغ سوخاری قشم
بزرگ‌ترین چالش اکثر کسانی که در این صنعت فعالیت می‌کنند، «کمبود نیروی انسانی» است. اما خوشبختانه ما در این سال‌ها موفق شدیم نیروهای وفاداری را آموزش دهیم. از زمان ورود به بندر تا حالا، سیستم آموزش نیروهایمان را به شدت تقویت کرده‌ایم.
شعار ما این است که «کیو اف سی یک مجموعه نیست، بلکه یک خانواده است.» هر کاری که از دست ما بربیاید برای خانواده انجام می‌دهیم. ما سعی می‌کنیم سیستم آموزشی‌مان طوری باشد که بچه‌ها هر روز رشد کنند و از روز قبل بهتر شوند. اگر بخواهیم شعبه جدیدی اضافه کنیم یا طرح توسعه‌ای داشته باشیم، این بچه‌ها بتوانند در کنار ما همکاری کنند و خودشان نیز رشد کنند. هدف ما یک هدف بلندمدت است و تلاش می‌کنیم رو به جلو برویم.
من هر چیزی که در این صنعت یاد بگیرم، برایم کم است. ما به طور مداوم سعی می‌کنیم خود را به‌روز کنیم و چیزهای جدید را در این حوزه یاد بگیریم و در شهر خودمان پیاده‌سازی کنیم. بسیاری از مشتریان ما از این گله‌مند هستند که چرا کارهایی که در تهران انجام می‌دهیم در بندر انجام نمی‌شود. دلیلش این است که ما در اینجا چیزهای خاصی را یاد گرفته‌ایم که باید پیاده کنیم و امکانات بیشتری داریم چون شهر بزرگ‌تری است و چالش‌های بیشتری را نیز تجربه کرده‌ایم؛ از این جهت مجبور شدیم برخی رویه‌ها را تغییر دهیم تا خود را از رقبا متمایز کنیم. به زودی این کارها را در بندرعباس نیز انجام خواهیم داد.
مثلا جزئیات منو ما در تهران کمی با بندرعباس متفاوت است. یکی از چالش‌هایی که به‌دلیل تجربه کم کار در تهران داشتیم، مربوط به پخت نان و برخی غذاها و پیتزاهای جدید بود که نیازمند زمان و آموزش بودند. این مسائل در ابتدا برای ما سخت بود، اما خوشبختانه اکنون به روال عادی رسیده‌ایم و کارها به خوبی پیش می‌روند.
یکی از نکات مهم برای من این است که خودم بر روی کارها نظارت دارم و در کنار بچه‌ها هستم. این امر به من کمک می‌کند تا اطمینان حاصل کنم که آموزش‌ها به بهترین شکل ممکن انجام می‌شود. همچنین، مشاورانی داریم که برای کنترل کیفیت به طور مستمر با آن‌ها مشورت می‌کنیم و نظارت بر عملکرد ما دارند.
برای ما بسیار حائز اهمیت است که تمامی فرآیندها به بهترین نحو انجام شود و در آینده هیچ شکی مبنی بر این وجود نداشته باشد که «ما در گذشته بهتر عمل کرده‌ایم و اکنون نه!». چنین وضعیتی را به هیچ عنوان نمی‌خواهیم.
اهمیت آموزش در مجموعه مرغ سوخاری قشم (QFC)
خب آموزش‌ها تنها محدود به آشپزی نمی‌شوند. برای مثال یکی از نکات مهم این است که مشتریان هنگام ورود به مجموعه‌ی ما، حس و برخورد خوب پرسنل را تجربه کنند و این نیاز به آموزش دارد.
در بندرعباس مؤسسات آموزشی مانند خانه کیفیت ایرانیان وجود دارند که ما از آن‌ها استفاده می‌کنیم و بچه‌های ارشد خود را برای شرکت در دوره‌ها به آنجا می‌فرستیم. این افراد می‌توانند مهارت‌هایی که از کلاس‌ها دریافت کرده‌اند را به سایر همکاران منتقل کنند.
در تهران نیز مؤسسه‌ای به نام هرمگان وجود دارد که ما با آن‌ها همکاری داریم. آقای مهندس قاسمی که به ایشان ارادت زیادی دارم و تیمشان، به ما آموزش‌های ارزشمندی ارائه کرده‌اند. من از آن‌ها و تیمشان خیلی چیزها یاد گرفته‌ام. آن‌ها حتی کلاس‌های آموزشی برای بچه‌ها و برای خود من برگزار کرده‌اند و با تمام وجود به ما کمک کرده‌اند تا هر آنچه که برای پیشرفت مفید است را یاد بگیریم.
سوال: اشاره کردید که در راستای تمایز با رقبا در تهران، مقدماتی فراهم کرده‌اید و اقداماتی انجام داده‌اید. به نظر شما این تمایزات چه چیزهایی است؟
کیو اف سی ویژگی‌ها و اقدامات نوآورانه زیادی دارد که ممکن است گاها مجموعه‌های دیگر نیز مشابه آن خدمات را ارائه دهند، اما شاید بعضی موارد برای ما خیلی حائز اهمیت بود که اجرا شوند؛ مثلا ما نانمان را به‌طور مستقل تولید می‌کنیم. همچنین، نوشیدنی‌هایی داریم که خاص هستند و از جنوب تهیه می‌شوند.
به علاوه، غذاهای دریایی که ارائه می‌دهیم، شامل ماهی و میگوهای باکیفیت هستند که ما به‌طور هفتگی از بندرعباس تأمین می‌کنیم و این دسترسی ممکن است برای دیگران فراهم نباشد.
سوال: چگونه با هر بحرانی که پیش می‌آمد، مواجه می‌شدید و چه چیزی به شما انرژی و انگیزه می‌داد؟
ما هم طبیعتا خسته می‌شویم و کار برایمان خسته‌کننده می‌شود. اما عادت تیم ما این است که هرگز متوقف نمی‌شویم. ممکن است که خسته شویم و سرعت‌مان را کاهش دهیم، اما هرگز از ادامه کار بازنمی‌ایستیم. همیشه تلاش کرده‌ایم رو به جلو حرکت کنیم و اقداماتی انجام دهیم. ممکن است برخی از تصمیمات ما اشتباه بوده باشند، اما از آن‌ها درس گرفته و متوقف نشده‌ایم.
برخی ممکن است فکر کنند که پس از این همه سال کار، قصد بازنشستگی دارم، اما نه! من و تیمم همچنان در کنار هم هستیم و به کنترل کیفیت و سرکشی ادامه می‌دهیم.
سوال: اگر راحت هستید، بگویید که در ابتدای مسیر با چه امکانات و سرمایه‌ای شروع کردید؟ وضعیت آن زمان چگونه بود؟
در سال ۸۴، با حدود ۴۰ تا ۵۰ میلیون تومان، مجموعه را در قشم راه‌اندازی کردم. من همیشه معتقد هستم که نباید از شروع ترسید. آغاز کنید؛ چالش‌ها به‌طور طبیعی در دل کار خود برطرف می‌شوند. این چالش‌ها و طوفان‌هایی که وجود دارند، به ما کمک می‌کنند تا پخته‌تر و قوی‌تر شویم. سختی‌ها باعث شکل‌گیری ما می‌شوند.
حتی در تهران، برآورد اولیه ما متفاوت بود و تغییرات غیرقابل پیش‌بینی پیش آمد که هزینه‌های بیشتری را به ما تحمیل کرد. اما با تجربه‌ای که در این سال‌ها کسب کرده‌ایم، ترس ما نسبت به کسانی که تازه می‌خواهند شروع کنند، کاهش یافته است. با دل و جرأت بیشتری وارد این کار شدیم، البته با دقت و برنامه‌ریزی تا از بروز بن‌بست‌ها جلوگیری کنیم. ما سعی می‌کنیم از تجربیات ۲۰ ساله خود در این صنعت به بهترین شکل استفاده کنیم.
سوال: اما چرا فست فود؟
همانطور که اشاره کردم ما کسب‌وکار را به صورت خانوادگی راه‌اندازی کردیم و تمامی تصمیمات را با همفکری انجام می‌دهیم. اما من به‌شخصه از کودکی به این شغل علاقه‌مند بودم و شوق و ذوق زیادی برای آن داشتم. انگیزه اصلی خانواده برای ورود به این حوزه نیز من بودم. از این جهت سعی کردم بیشتر حضور داشته باشم و دیگران را نیز تشویق کنم.
سوال: و چرا کیو اف سی؟
qfc مخفف “مرغ سوخاری قشم” است. زمانی که ما شروع کردیم، به‌طور تخصصی کار خود را با مرغ سوخاری آغاز کردیم. سبک کاری که به کار گرفتیم کمی متفاوت بود و به همین دلیل، مرغ سوخاری قشم یا Qeshm Fried Chicken به عنوان نام ما جا افتاد. از هر کسی بپرسید، بیشتر ما را به خاطر مرغ سوخاری می‌شناسند.
سوال: از ابتدای این سفر تا اکنون، چه چیزی یا چه شخصی الگو یا ایده‌آل شما از این کسب‌وکار بوده است؟
نمی‌توانم به یک شخص خاص اشاره کنم اما الگوهایی برای من وجود داشته‌اند. برندهای موفقی را در کشورهای خود می‌شناسم که در طول سال‌ها ادامه داده و تسلیم نشده‌اند. من با افراد زیادی آشنا هستم که با وجود سن و سال بالای خود، هنوز در محل کسب‌وکارشان فعال هستند و مرتب در آنجا حضور دارند.
به نظر من، حضور چنین افرادی برکت بخش کسب‌وکار است و سعی می‌کنم خودم نیز این‌گونه باشم. هدف من این است که با حضورم، حس و حال خوبی را به تیم و خانواده‌ای که در آنجا داریم منتقل کنم و این کسب‌وکار همیشه پایدار بماند. اگر روزی من نبودم، افرادی که در این صنعت تربیت کرده‌ام بتوانند مسیر ما را ادامه دهند و برند ما از بین نرود.
سوال: سخت‌ترین قسمت کار کیو اف سی را در کجا می‌بینید؟
هر کاری سختی‌های خود را دارد. یکی از مواردی که کمی من را آزار می‌دهد، دوری از شهر و خانواده‌ام است. اما به‌طور کلی، کار را سخت نمی‌دانم و سختی‌های آن برایم شیرین است. دوری از خانواده‌ام در حال حاضر برایم چالش‌برانگیز است. من واقعاً کارم را دوست دارم و هر روز با عشق به محل کار می‌آیم. حتی اگر جسمم خسته باشد، با عشق از اینجا می‌روم و با امید به اینکه فردا دوباره به کار بازگردم.
سوال: هم‌اکنون حدود چند نفر در qfc مشغول به کار هستند؟
ما در حال حاضر چهار شعبه در بندرعباس و یک شعبه در تهران داریم. اکنون حدود ۱۸۰ تا ۱۹۰ نفر همکار در مجموعه qfc داریم که جزو خانواده‌مان محسوب می‌شوند. برخی از افرادی که با آن‌ها کار می‌کنیم هم به‌طور غیرمستقیم مشغول هستند و نیازهای مجموعه را برطرف می‌کنند.
سوال: در این صنعت، چه خدماتی را خالی می‌بینید که به نظر شما لازم است؟
به نظرم، جای افرادی که در این حوزه متخصص و به این شغل علاقه‌مند هستند، بسیار خالی است. بسیاری از افراد به این کار تنها به‌عنوان یک بیزینس نگاه می‌کنند و تنها به فروش و سود توجه دارند. وقتی تمام تمرکز بر روی این جنبه باشد، متأسفانه از هدف اصلی که ارائه خدمات با کیفیت و ماندگاری است، دور می‌شوید.
این نگرش بیزینسی را متأسفانه در میان همکاران می‌بینم. برخی فکر می‌کنند که با ورود به صنعت فست فود تنها می‌توانند پولی به جیب بزنند، و این باعث می‌شود که افرادی که در این سیستم هستند، به کیفیت و اصول کار لطمه بزنند. مثلاً فردی دو یا سه سال در یک رستوران کار کرده، به اینجا که می‌آید، می‌بینیم که هیچ توجهی به بهداشت و اصول پایه کار نداشته است.
سوال: درباره فستیوالی که قصد داشتید در تهران برگزار کنید، توضیح می‌دهید؟
بندرعباس موسیقی خاص خودش را دارد. چیزی که تنها در آنجا اجرا می‌شود. گروهی به نام “دوستک” وجود دارد که از گروه‌های اصیل بندرعباسی است و این موسیقی را به‌صورت حرفه‌ای اجرا می‌کند.
ما قصد داریم این برنامه‌ها را به‌طور مستمر ادامه دهیم و فستیوالی در فصول مختلف در همین مجموعه برگزار کنیم. هدف ما معرفی موسیقی اصیل جنوب، به‌ویژه مربوط به بندرعباس، و نمایش آداب و سنن جذاب آن به مردم است. تیم کیو اف سی سعی می‌کند این کار را به بهترین شکل انجام دهد و از طریق شبکه‌های اجتماعی‌اش اطلاع‌رسانی خواهیم کرد.
سوال: درباره مسابقه‌ای که قصد برگزاری آن را داشتید، توضیح می‌دهید؟
بله، مسابقه به پایان رسیده است. یک تیم در بندرعباس به نام “ژیوانو” وجود دارد که آقای محمدرضا کمالی مدیرعامل این موسسه هستند. آن‌ها سایتی دارند با صد هزار کاربر، که بیشتر آن‌ها طراحان برجسته در کشور و خارج از کشور هستند. این رویدادها فرصتی برای طراحان فراهم می‌کند تا خود را محک بزنند، زیرا ارزیابی‌ها توسط داوران برجسته انجام می‌شود و می‌تواند کمک زیادی به آن‌ها کند. به‌ویژه برای کسانی که تازه شروع کرده‌اند، این امکان وجود دارد که ببینند طرح‌های برنده چه ویژگی‌هایی داشته‌اند.
تیم ژیوانو به ما پیشنهاد داد که یک مسابقه بین طراحان برگزار کنیم تا بیلبوردهای شهری برای qfc طراحی شود. برای چند طرح برتر این مسابقه، جایزه‌ای به مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان در نظر گرفته شده بود که اکنون مسابقه به پایان رسیده است و برنده‌ها اعلام شده‌اند.
سوال: جایی به چشم‌اندازتون از شعبه تهران اشاره کردید. فرمودید مایل هستید qfc پاتوق بچه‌های بندر در تهران شود. این صحت دارد؟
بله، درست است. البته که من برای تمام اقوام احترام قائل هستم و معتقدم که همه ما در این سرزمین خواهر و برادر هستیم. با این حال، دوست داشتم که qfc به عنوان پاتوق بچه‌های بندرعباس نیز شناخته شود. اکنون افرادی داریم که از مسافت‌های دور به اینجا می‌آیند و دوستان و آشنایان خود را همراه می‌آورند. شبی نیست که حداقل چهار خانواده بندری در اینجا حضور نداشته باشند. از این اتفاق بسیار خوشحالم و خدا را شاکرم.
سوال: به نظر شما در صنعت غذایی جنوب کشور، چه حوزه‌هایی خالی مانده است که بچه‌های جنوب می‌توانند آن را پر کنند؟
در جنوب کشور، طعم و ادویههای خاصی داریم که برای مردم بسیار جذاب هستند. بچه‌های جنوب می‌توانند با استفاده از این ویژگی‌ها کسب‌وکارهایی راه‌اندازی کنند و رشد چشمگیری داشته باشند.
پیشنهاد می‌شود مقاله «بانوی دریا | روایت سفر رشد لیلا کیانی خالق ادویههای منحصر به‌فرد» را مطالعه فرمایید.
سخن آخر
رضا جمالی زاده یکی از بنیانگذاران مرغ سوخاری قشم (qfc) در این گفت‌وگو با کمپ جنوب روایت سفر رشد خود و مجموعه qfc را شرح داد. او میان صحبت‌های خود مدام به ارزش بندرعباس و عرقی که به آنجا دارد، اشاره کرد و رویا و هدف خود را سربلند کردن همشهریانش دانست. همچنین همسر خود را بزرگ‌ترین مشوق در این مسیر پر پیج‌‌وخم دانست. او بارها به اهمیت بالای یادگیری مداوم و فروتنی اشاره کرد.
«در هر کسب‌وکاری که مشغول به فعالیت هستید، هرگز مغرور نشوید، زیرا در لحظه‌ای که فکرش را نمی‌کنید، ممکن است سقوط کنید و افرادی که هرگز تصور نمی‌کردید، جلو بیفتند. هر بزرگی در صنعت، اگر تدابیری پشت کار خود نداشته باشد، در نهایت جا می‌ماند و سقوط می‌کند.»
میان ما قطعا روایت‌های بیشتری وجود دارد که می‌تواند الهام‌بخش کسانی باشد که به‌دنبال کورسوی امیدی هستند. اگر مایل بودید این روایت‌ها را با ما در میان بگذارید. ما در «روایت سفر رشد» کمپ جنوب، راوی مسیر رشد آدم‌های نوآوری هستیم که با تلاش و بینش خود موفقیت واقعی ساخته‌اند. این دومین سری از گفت‌وگوهای «راویان مسیر رشد»، با رضا جمالی زاده بود و شما می‌توانید خلاصه‌ای از این مطلب را در اینستاگرام یا لینکدین نیز مطالعه فرمایید.
