در آورده‌گاه شیراز، اولین دوره از سلسه رویدادهای آورده‌گاه جنوب، هادی شجاری راهبر شرکت‌کنندگان بود. وی از مهارت‌های نرم مورد نیاز در اکوسیستم نوآوری و فناوری و روایت سفر شغلی خود گفت.
هادی شجاری هم‌بنیان‌گذار آریامدتور و کارپل است. وی در این کارگاه از دل تجربه‌های خود در اکوسیستم استارتاپی، سرفصل‌هایی را برای شرکت‌کنندگان آورده‌گاه جنوب، شرح داد و این مطلب خلاصه‌ای از این کارگاه است.
هادی شجاری:
«من مدرس یا ارائه‌دهنده نیستم. یک سری تجربه دارم که می‌خواهم از آنها بگویم. موضوع «مهارت‌های نرم مورد نیاز در اکوسیستم نوآوری و فناوری» است. حرف‌هایی که می‌زنم از دل تجربه می‌آید و برداشت من است. یعنی تعریفی که می‌دهم ممکن است دانشگاهی یا … نباشد.»
اول از هر چیز مهارت نرم چیست؟
«مهارت دانشی است که به عمل درآمده است. برای مثال، رانندگی یک مهارت است؛ شما می‌توانید دانش آن را داشته باشید، اما تا وقتی پشت فرمان نروید، تبدیل به مهارت نمی‌شود. مهارت از طریق کار و اجرا قوی‌تر می‌شود. به این معنا که شما چیزی را یاد می‌گیرید و سپس با تکرار و تمرین در عمل بهبود پیدا می‌کنید و در آن بهتر می‌شوید.»
اما تفاوت مهارت سخت و مهارت نرم چیست؟
مهارت سخت بیشتر به تخصص‌هایی مانند برنامه‌نویسی و حسابداری مربوط می‌شود. این نوع مهارت‌ها شامل انجام کارهای تخصصی است.
اما مهارت نرم شامل مهارت‌هایی چون تصمیم‌گیری، برقراری ارتباط و… می‌شود. این مهارت‌ها مانند یک بستر و زیرساخت عمل می‌کنند.
مهارت‌های سخت زمانی می‌توانند برای شما موفقیت به ارمغان بیاورند که این بستر فراهم باشد. فرقی نمی‌کند رشته شما چیست؛ مهارت‌های نرم همیشه لازم هستند. مثلاً باید بتوانید در یک مصاحبه به خوبی صحبت کنید یا با همکاران خود به راحتی کار کنید.
«در ساده‌ترین تعریف کسب‌وکار از منظر من دو بال دارد. یک بال فنی، عملیات، تولید، تامین و یک بال فروش، بیزینس و بازاریابی است.»
۵ تا مهارت نرم مورد نیاز در اکوسیستم نوآوری
- ارتباط موثر
- حل مسئله
- کار تیمی
- رشد فردی
- مدیریت بحران
اما چرا مهارت نرم در اکوسیستم نوآوری؟
مهارت نرم در اکوسیستم نوآوری اهمیت و جایگاه ویژه‌ای دارد. دلیل این موضوع این است که مهارت‌های نرم شامل مجموعه‌ای از توانایی‌های فردی و اجتماعی است که به مباحث انسانی و اجتماعی مربوط می‌شود. در اکوسیستم نوآوری، به دلیل ابهام و سرعت بالای تغییرات، تطبیق‌پذیری بسیار مهم‌تر و شاید دشوارتر است. بنابراین، می‌توان گفت که مهارت‌های نرم در این زمینه اهمیت بیشتری پیدا می‌کنند.
«من خودم بخواهم کسی را استخدام کنم، مهارت نرم برایم اولویت بیشتری دارد. ممکن است برنامه‌نویس جونیوری باشد، ولی اگر ببینم شخصیت و ارتباطش درست است حتما استخدامش می‌کنم. چون از دید من مهارت سخت، خیلی سریع و خیلی ساده‌تر بدست می‌آید.»
از منظر هادی شجاری بسیاری توانمندی‌ها، چون مهارت‌های نرم، در دانشگاه شکل نمی‌گیرند و تنها در مسیر شغلی و تجربه می‌توان به آنها دست یافت.
چطور مهارت نرم شما را در مسیر شغلی به پیش می‌راند؟
داشتن اشتیاق
هادی شجاری اشتیاق را یکی از پایه‌ترین ویژگی و محرکه‌هایی دانست که او را در مسیر شغلی خود به پیش راندند. “اشتیاق” زمینه‌ی همکاری او با شرکت‌ها و پروژه‌های استارتاپی را فراهم کرد.
«من الان می‌توانم یک جمله بگویم و میکروفن را بگذارم و سه تا کارگاه بعدی را هم نروم. به نظر من کافی بود من از تهران به‌خاطر همین یک جمله به شیراز بیایم؛ یک کلمه: اشتیاق! من ندیده‌ام کسی را که مشتاق باشد و بی‌کار بماند. فقط کافی است بخواهید. اگر بخواهید هیچ مرزی نمی‌تواند جلوی خواسته‌های شما را بگیرد.»
مشاهده فرصت‌ها و انتخاب مناسب‌ترین
در مسیر شغلی، ما مدام با فرصت‌های مختلف روبرو می‌شویم. دیدن این فرصت‌ها و انتخاب مناسب‌ترین آنها بی‌شک کار دشواری خواهد بود. اما می‌تواند مسیر جدیدی در مقابل ما ایجاد کند.
«یک روز یکی از دوستانم در دانشگاه شریف با من تماس گرفت و پیشنهاد یک کار داد. من همان موقع از اتوبوس پیاده شدم و مسیرم را عوض کردم. رفتم دانشگاه و با او صحبت کردم. احساس کردم در این کار فرصت هست. و ما اولین تولید کننده اکسیژن‌ساز در ایران شدیم.»
مهارت ارتباط موثر
مهارت ارتباط، یکی از مهم‌ترین مهارت‌های نرم مورد نیاز در اکوسیستم نوآوری است. از منظر هادی شجاری در ساده‌ترین تعریف، کسب‌وکار دو بال دارد؛ یک بال فنی و عملیاتی و یک بال فروش و بیزینس و بازاریابی. و در بال بیزینس و بازاریابی مهارت ارتباط موثر ضروری است.
«چرا دوستم به من پیشنهاد شراکت داد؟ بخاطر اینکه احساس می‌کرد من توی ارتباط با آدم‌ها بهتر هستم. اون آدم فنی بود و من آدم بیزینس و فروش…بهترین دیجیتال مارکتر هم که باشید، بدون ارتباط موثر کارتان از پیش نمی‌رود.»
بیش‌کاری (Over Deliver)
«در هر کاری هستید سعی کنید، بیش‌کاری (Over Deliver) کنید. یعنی یک چیزی بیشتر از انتظار کارفرما به او بدهید. مطمئن باشید یک روز دیگر جبران می‌شود.»
تطبیق پذیری سریع با موقعیت‌های متفاوت
همانطور که پیش‌تر اشاره شد، اکوسیستم نوآوری و فناوری به دلیل تغییرات سریع و مداومی که در آن رخ می‌دهد، نیازمند تطبیق‌پذیری و انعطاف بسیار بالایی است. این تطبیق‌پذیری می‌تواند شما را از ضرر بیش از حد یا منحل شدن کسب‌وکار تا حد زیادی حفظ کند.
«درآمد ما بعد از کرونا از ماهی ۲۰۰ هزار دلار به صفر رسید. این یک درس بزرگ به من داد؛ اگر در ایران کار می‌کنید همیشه باید خیلی چابک و سریع موقعیتتان را عوض کنید.»
اما علت‌های اصلی قطع همکاری چیست؟ جای چه مهارت‌های نرمی خالی است؟
هادی شجاری یکی از اصلی‌ترین علت‌های اصلی قطع همکاری را عدم شفافیت و عدم توانایی گفت‌وگو و صحبت سازنده دانست. او اشاره کرد که موفقیت‌هایش در شراکت را مدیون شفافیت بوده. وی به موارد دیگری نیز به عنوان عوامل قطع همکاری اشاره کرد؛ مواردی چون:
- ارتباطات ضعیف و نبودن شفافیت در انتقال پیام
- عدم توانایی در مدیریت تعارض و اختلافات
- فقدان هوش هیجانی و عدم توانایی در همدلی و درک دیگران
- نپذیرفتن بازخورد سازنده
«صراحت بیان چیزی است که من همیشه طرفدارش بوده‌ام. ممکن است اولش کمی تلخ باشد، ولی مثل قهوه‌ای است که آدم را سرحال می‌آورد. آدم‌ها حرف نمی‌زنند، در درونشان نگه می‌دارند، با خودشان حرف می‌زنند و هزار تا سناریو به اتفاق اضافه می‌کنند. بر اساس آن یک تفسیر روی اتفاق می‌نشیند و بعد صد تا رای و قضاوت هم شکل می‌گیرد.»
وی به چهار مولفه مهم در ارتباط موثر اشاره کرد:
- گوش دادن فعال
- بیان شفاف و مختصر
- ارتباط نوشتاری
- هوش هیجانی در ارتباطات
سخن آخر
بدون شک کارگاه ۸ ساعته «مهارت‌های مورد نیاز در اکوسیستم نوآوری»، در این مطلب خلاصه نمی‌شود. این کارگاه ترکیبی از مباحث تئوری و عملی بوده و برای درک و مشارکت بیشتر شرکت‌کنندگان تمرینات مختلفی طراحی شده بود.
در حقیقت هادی شجاری به‌عنوان راهبر مهارت به جای ارائه‌های یک‌طرفه، با طراحی جلسات پرسش و پاسخ، تمرین‌های عملی و بحث‌های گروهی، محیطی زنده و مشارکتی را شکل داد که در آن هر شرکت‌کننده نقشی فعال در فرآیند یادگیری داشت. این اولین دوره از سلسله رویدادهای آورده‌گاه جنوب بود. برای کسب اطلاعات بیشتر به این لینک مراجعه فرمایید.
